Sad je strowy
Materialije
wšelake družiny sada
sćinowa kista abo běły płatowy rub (Leinentuch)
kapsna lampa
Přihot
Stajće za rubom swěcu, tak zo móža před rubom sedźace dźěći sćiny derje widźeć. Rub měł kruće sćehnjeny być, zo dadźa so sćiny wuhódać. Spřihotujće sej za rubom wšelake družiny sada.
Přewjedźenje
Hdyž słónco swěći abo při kumštnym swětle nastanje wjele sćinow. Ale hdy dokładnje mjeta jedyn předmjet sćin? Čehodla je sćin druhdy wulki a druhdy cyle mały? Podajće so z dźěćimi na sćinowu hońtwu a namakajće zhromadnje při eksperimentowanju prawe wotmołwy.
Prjedy hač ze sadowej sćinohru (Schattenobstschau) započinaće, měło so najprjedy zwěsćić, kajke předznajomosće dźěći wo sćinje maja a kajke nazhonjenja z tym zwjazuja. Zaćmiće za to rumnosć a wužiwajće jako jeničke swětło kapsnu lampu abo druhu swěcu (Lichtquelle). Pozbudźujće dźěći, z małymi předmjetami sćiny na sćěnu mjetać.
Po tym móžeće sćěhowace prašenja za zhromadnu rozmołwu wužiwać:
Što trjebaš, zo by sćin widźał?
Štó je so hižo raz před sćinom nastróžił?
Hdy je sćin wosebje jasnje widźeć?
Hdy je sćin wulki a hdy je mały?
Po rozmołwje so sadowa sćinohra započina, z tym zo so dźěći před kruće sćehnjeny rub sydnu. Nětko dźeržće prěni sad před lampu a dźěći maja wuhódać, kajki płód to je. Jeli dźeržiće sad njeposrědnje před swěcu, budźe jenož njejasnje widźeć, dźeržiće-li pak jón při rubje, budu kontury cyle jasne. Móžeće napjatosć stopnjować, z tym zo sad cyle pomału rubej bližiće. Dźěćo, kiž wě jako prěnje prawu wotmołwu, je jako přichodne ze sćinowym hódančkom na rjedźe.
Rozšěrjenje
Po tym přewjedźće z dźěćimi hru a podajće so z kapsnej lampu na hońtwu za wosobami. Při tym so pomjatna kmanosć (Merkfähigkeit) dźěći spěchuje. Wšitcy sedźa w kruhu na zemi. Dwě dźěsći so wuzwolitej a stupitej so dosrjedź kruha. Jedne z njeju dóstanje kapsnu lampu. Dźěćo z lampu ma nětko jednu mjeńšinu chwile sej spomjatkować, hdźe štó sedźi. Tamne dźěći spytaja so změrom zadźeržeć. Potom so rumnosć zaćěmni.
Dźěćo srjedźa, kotrež nima kapsnu lampu, so nětko na přikład praša: Hdźe sedźi Tanja? Wšitke dźěći, kotrež sedźa, nětko spěšnje swoje woči začinja. Tamne dźěćo, kotrež steji, pak spyta z kapsnej lampu na Tanju swěćić. Jeli swěći na prawe dźěćo, namołwi dźěćo bjez lampy sobuhrajerjow zaso swoje woči wočinić a swěca w rumje so zaswěći.
Nětko staji hrajer, kotryž je prawje swěćił, přichodne prašenje: Hdźe sedźi ...? Tanja pak dyrbi dosrjedźa a dóstanje kapsnu lampu. Tamne dźěćo zesrjedź kruha sydnje so nětko na Tanine městno. Potom wšě dźěći swoje městno změnja a hra so znowa započina. Jeli pak njeje dźěćo na Tanju swěćiło, zawoła wone: Jedyn, dwaj, tři, swěcu zaswěć mi. Kubłarka zaswěći skrótka swěcu a ju spěšnje zaso hasnje, kaž při błysku. Hrajer spyta hišće raz ze swojej lampu na prawe dźěćo swěćić. Je so hońtwa za prawej wosobu nětko poradźiła?
Materialije
wšelake družiny sada
sćinowa kista abo běły płatowy rub (Leinentuch)
kapsna lampa
Přihot
Stajće za rubom swěcu, tak zo móža před rubom sedźace dźěći sćiny derje widźeć. Rub měł kruće sćehnjeny być, zo dadźa so sćiny wuhódać. Spřihotujće sej za rubom wšelake družiny sada.
Přewjedźenje
Hdyž słónco swěći abo při kumštnym swětle nastanje wjele sćinow. Ale hdy dokładnje mjeta jedyn předmjet sćin? Čehodla je sćin druhdy wulki a druhdy cyle mały? Podajće so z dźěćimi na sćinowu hońtwu a namakajće zhromadnje při eksperimentowanju prawe wotmołwy.
Prjedy hač ze sadowej sćinohru (Schattenobstschau) započinaće, měło so najprjedy zwěsćić, kajke předznajomosće dźěći wo sćinje maja a kajke nazhonjenja z tym zwjazuja. Zaćmiće za to rumnosć a wužiwajće jako jeničke swětło kapsnu lampu abo druhu swěcu (Lichtquelle). Pozbudźujće dźěći, z małymi předmjetami sćiny na sćěnu mjetać.
Po tym móžeće sćěhowace prašenja za zhromadnu rozmołwu wužiwać:
Što trjebaš, zo by sćin widźał?
Štó je so hižo raz před sćinom nastróžił?
Hdy je sćin wosebje jasnje widźeć?
Hdy je sćin wulki a hdy je mały?
Po rozmołwje so sadowa sćinohra započina, z tym zo so dźěći před kruće sćehnjeny rub sydnu. Nětko dźeržće prěni sad před lampu a dźěći maja wuhódać, kajki płód to je. Jeli dźeržiće sad njeposrědnje před swěcu, budźe jenož njejasnje widźeć, dźeržiće-li pak jón při rubje, budu kontury cyle jasne. Móžeće napjatosć stopnjować, z tym zo sad cyle pomału rubej bližiće. Dźěćo, kiž wě jako prěnje prawu wotmołwu, je jako přichodne ze sćinowym hódančkom na rjedźe.
Rozšěrjenje
Po tym přewjedźće z dźěćimi hru a podajće so z kapsnej lampu na hońtwu za wosobami. Při tym so pomjatna kmanosć (Merkfähigkeit) dźěći spěchuje. Wšitcy sedźa w kruhu na zemi. Dwě dźěsći so wuzwolitej a stupitej so dosrjedź kruha. Jedne z njeju dóstanje kapsnu lampu. Dźěćo z lampu ma nětko jednu mjeńšinu chwile sej spomjatkować, hdźe štó sedźi. Tamne dźěći spytaja so změrom zadźeržeć. Potom so rumnosć zaćěmni.
Dźěćo srjedźa, kotrež nima kapsnu lampu, so nětko na přikład praša: Hdźe sedźi Tanja? Wšitke dźěći, kotrež sedźa, nětko spěšnje swoje woči začinja. Tamne dźěćo, kotrež steji, pak spyta z kapsnej lampu na Tanju swěćić. Jeli swěći na prawe dźěćo, namołwi dźěćo bjez lampy sobuhrajerjow zaso swoje woči wočinić a swěca w rumje so zaswěći.
Nětko staji hrajer, kotryž je prawje swěćił, přichodne prašenje: Hdźe sedźi ...? Tanja pak dyrbi dosrjedźa a dóstanje kapsnu lampu. Tamne dźěćo zesrjedź kruha sydnje so nětko na Tanine městno. Potom wšě dźěći swoje městno změnja a hra so znowa započina. Jeli pak njeje dźěćo na Tanju swěćiło, zawoła wone: Jedyn, dwaj, tři, swěcu zaswěć mi. Kubłarka zaswěći skrótka swěcu a ju spěšnje zaso hasnje, kaž při błysku. Hrajer spyta hišće raz ze swojej lampu na prawe dźěćo swěćić. Je so hońtwa za prawej wosobu nětko poradźiła?
Materialije
wšelake družiny sada
sćinowa kista abo běły płatowy rub (Leinentuch)
kapsna lampa
Přihot
Stajće za rubom swěcu, tak zo móža před rubom sedźace dźěći sćiny derje widźeć. Rub měł kruće sćehnjeny być, zo dadźa so sćiny wuhódać. Spřihotujće sej za rubom wšelake družiny sada.
Přewjedźenje
Hdyž słónco swěći abo při kumštnym swětle nastanje wjele sćinow. Ale hdy dokładnje mjeta jedyn předmjet sćin? Čehodla je sćin druhdy wulki a druhdy cyle mały? Podajće so z dźěćimi na sćinowu hońtwu a namakajće zhromadnje při eksperimentowanju prawe wotmołwy.
Prjedy hač ze sadowej sćinohru (Schattenobstschau) započinaće, měło so najprjedy zwěsćić, kajke předznajomosće dźěći wo sćinje maja a kajke nazhonjenja z tym zwjazuja. Zaćmiće za to rumnosć a wužiwajće jako jeničke swětło kapsnu lampu abo druhu swěcu (Lichtquelle). Pozbudźujće dźěći, z małymi předmjetami sćiny na sćěnu mjetać.
Po tym móžeće sćěhowace prašenja za zhromadnu rozmołwu wužiwać:
Što trjebaš, zo by sćin widźał?
Štó je so hižo raz před sćinom nastróžił?
Hdy je sćin wosebje jasnje widźeć?
Hdy je sćin wulki a hdy je mały?
Po rozmołwje so sadowa sćinohra započina, z tym zo so dźěći před kruće sćehnjeny rub sydnu. Nětko dźeržće prěni sad před lampu a dźěći maja wuhódać, kajki płód to je. Jeli dźeržiće sad njeposrědnje před swěcu, budźe jenož njejasnje widźeć, dźeržiće-li pak jón při rubje, budu kontury cyle jasne. Móžeće napjatosć stopnjować, z tym zo sad cyle pomału rubej bližiće. Dźěćo, kiž wě jako prěnje prawu wotmołwu, je jako přichodne ze sćinowym hódančkom na rjedźe.
Rozšěrjenje
Po tym přewjedźće z dźěćimi hru a podajće so z kapsnej lampu na hońtwu za wosobami. Při tym so pomjatna kmanosć (Merkfähigkeit) dźěći spěchuje. Wšitcy sedźa w kruhu na zemi. Dwě dźěsći so wuzwolitej a stupitej so dosrjedź kruha. Jedne z njeju dóstanje kapsnu lampu. Dźěćo z lampu ma nětko jednu mjeńšinu chwile sej spomjatkować, hdźe štó sedźi. Tamne dźěći spytaja so změrom zadźeržeć. Potom so rumnosć zaćěmni.
Dźěćo srjedźa, kotrež nima kapsnu lampu, so nětko na přikład praša: Hdźe sedźi Tanja? Wšitke dźěći, kotrež sedźa, nětko spěšnje swoje woči začinja. Tamne dźěćo, kotrež steji, pak spyta z kapsnej lampu na Tanju swěćić. Jeli swěći na prawe dźěćo, namołwi dźěćo bjez lampy sobuhrajerjow zaso swoje woči wočinić a swěca w rumje so zaswěći.
Nětko staji hrajer, kotryž je prawje swěćił, přichodne prašenje: Hdźe sedźi ...? Tanja pak dyrbi dosrjedźa a dóstanje kapsnu lampu. Tamne dźěćo zesrjedź kruha sydnje so nětko na Tanine městno. Potom wšě dźěći swoje městno změnja a hra so znowa započina. Jeli pak njeje dźěćo na Tanju swěćiło, zawoła wone: Jedyn, dwaj, tři, swěcu zaswěć mi. Kubłarka zaswěći skrótka swěcu a ju spěšnje zaso hasnje, kaž při błysku. Hrajer spyta hišće raz ze swojej lampu na prawe dźěćo swěćić. Je so hońtwa za prawej wosobu nětko poradźiła?