Materialije

kopěrowanska předłoha

barbjenčki abo filzowe pisaki

wóskowe molowanske pisaki

tapetowa róla

běła papjera

kryda abo dołhi powjaz

Přihot

Za kóžde dźěćo wobě kopěrowanskej předłoze wućišćeć. Tapetowa róla leži rozwalena na zemi. Z krydu jedyn wulki muster na zemju narysować abo z powjazom skłasć, po kotrymž dźěći běža: runu liniju, cickak, žołmu abo łuk (Bogen).

Komentar

Rysowanje bjez zepěry (freihändige Zeichnen) njepodpěruje jenož drobnomotoriske kmanosće, ale trenuje tež rumnostnu předstajiwosć (Vorstellungsvermögen). Při tym je narok nastupajo wušiknosć ruki a porstow při małej rysowance bjez zepěry wjele wjetši. Za někotre dźěći w předšulskej starobje njeje jednore, pohibowe formy z runymi a wuzhibowanymi (geschwungenen) linijemi bjez zepěry rysować abo łuko (Bogen) z jenakowulkimi połkruhami wobjěć (nachspuren). Při pokročowanju formow je mjenujcy trěbne, zo pohladnjetej wóčce stajnje zaso jónu na hižo rysowany dźěl, tak zo po móžnosći runostajny cyłkowny muster nastanje. Čim lěpje móža dźěći tute formy koordinować, ćim lěpje wuwije so jich rysowanska zamóžnosć. Tohodla je njemylena koordinacija woči a motoriki trěbna, zo by so molowanje, rysowanje a pisanje lochko radźiło.

Sćěhowace najmjety njejsu pisanski trening, ale nastorki, kiž móža so kóždy čas přewjesć. Wone maja předewšěm drobnomotoriske pohiby dźěći polěpšić a jich nazhonjenja w rysowanju linijowych mustrow rozšěrić. Wšě pisanske wotběhi so najprjedy z hrubomotoriskimi zwučowanjemi kaž rysowanjom žołmojtych linijow do powětra přihotuja.

Prawe dźerženje pisaka

Za rysowanje linijowych mustrow je wuměnjenje, zo so dźěći nawuča ekonomisce pisaki dźeržeć. Kedźbujće na to, zo dźěći pisak w trojodypkowym přimku (Drei-Punkt-Griff) dźerža. To je za ruku dźěsća najmjenje napinace. Wone dźerži a wodźi pisak z palcom a pokazowakom, z tym zo leži pisak w dólčku mjez palcom a pokazowakom na prědnim stawčku srjedźneho porsta.

Přewjedźenje

Dźěći sedźa w stólcowym kruhu a dóstanu kopěrowansku předłohu linijowe mustry rysować. Rěčće z dźěćimi najprjedy wo mjenach linijow: runa linija, łukowa linija (Bogenlinie), cikcakowa linija a žołmičkata linija. Kóžde dźěćo rysuje z porstom (nic z barbjenčkom) wotpowědnu liniju na swoje dźěłowe łopjeno a po rynku pomjenuja wšitcy hišće raz wótře tutu liniju.

Po tym dźěći pohibowe mustry wjacore razy z pokazowakom w powětře moluja. Nětko molujemy wjele dołhich a krótkich runych linijow do powětra. Pozbudźujće dźěći, linije tež z woběmaj rukomaj molować. Łukowa linija wupada kaž tučel. Molujemy z woběmaj rukomaj wulku tučel do powětra. atd.

Potom běža wšitcy na žołmičkatej liniji abo druhej formje, kotruž sće z krydu na zemju molowali abo z powjazom składli, a rysuja z porstom wotpowědny linijowy muster do powětra.

Rysować bjez zepěry na tapetowu rólu

Po předzwučowanju poklaknu so dźěći pódla tapetoweje róle. K wotpinanju ručneje motoriki klepaja najprjedy chwilku z porstami na zemju. Potom wotměnjejo swoje porsty rozepěraja a zaso k pjasći zawrěja. Nětko zběhnu wobě ruce a wjerća něšto sekundow ruce w ručnym zhibadle spěšnje tam a sem.

Po tym narysuja formy z pomocu dźěłoweho łopjena z wóskowymi molowanskimi pisakami na tapetowu rólu abo wuspytaja sami wšelake linijowe mustry. Rysowanje bjez zepěry na wulkej přestrjeni podpěruje drobnomotoriske kmanosće. Zawěsće čini dźěćom tež wjele wjesela, hdyž jedne dźěćo z jednym linijowym mustrom započina a susod z tutym mustrom pokročuje.

Rysowanje bjez zepěry na papjeru

Dźěći sydnu so za blido a spytaja nětko, mjeńše rysowanki bjez zepěry na papjeru přinjesć. Tež tu wužiwaja horjeka mjenowane dźěłowe łopjeno ze štyrjomi linijowymi mustrami jako pomoc k rysowanju abo namoluja sami wšelake pohibowanske mustry na łopjeno.

Za dźěći je jednorišo mustrowe rjady zaso podać, hdyž sej łopjeno prěki połoža. Wosebite pisaki w třiróžkatej formje z nopami wolóža rysowanje, dokelž leži pisak lěpje w ruce a tež při dlěšim wužiwanju žane bolosće njezawinuje. Dźěći móža pak tež filcowe pisaki wužiwać, dokelž so tute lochko po papjerje suwaja.

Linijowe mustry wotrysować

Jako dalši schodźenk ćežkosće słuži kopěrowanska předłoha z předpodatymi pohibowanskimi mustrami. Linije skića drje orientacisku pomoc při wotrysowanju, zdobom pak je wulkosć rysowanki předpodata. Dźěći jědu po předpodatych mustrach najprjedy z porstom, potom z barbjenčkami abo filcowymi pisakami. Rysuja kóždu liniju po móžnosći bjez přetorhnjenja, to rěka zo pisak njewotzběhnu. Kedźbujće na to, zo dźerža wšitcy pisak ekonomisce. Pohiby wotlěwa doprawa maja prioritu, dokelž wotpowěduja našemu pisanskemu směrej.

Pomhajće Florijej, liniju tak derje kaž móžno wotrysować. Spytajće kóždu liniju tak rysować, zo rysujeće ju wot spočatka do kónca bjez přetorhnjenja. Pokazajće dźěćom na dwěmaj přikładomaj, što maja činić. Wotrysujće (nachspuren) prěnju runu liniju a muster łuka (Bogen). Potom wšitcy sami tutón nadawk na swojim dźěłowym łopjenu zwoprawdźa.