Materialije

předłoha k wućišćenju

krepowy bant (Kreppband)

zynkodrjewa (Klanghölzer)

Přihot

Předłohu wućišćeć a laminěrować abo na kruty papjerc zlěpić. Přičińće ličbowe wobrazy kruće na zemju, tak zo so dźěći wobsunyć njemóža.

Přispomnjenje

Wažny wobłuk we wuwiću matematiskich kmanosćow w prěnich žiwjenskich lětach je wuwiwanje ličenskeje kompetency. Wjele dźěći móže často hižo do spočatka šule bjez zmylka ličbnikowy rjad do 10 přednjesć. Tute mjenowanje ličbnikow (Zahlwörter) pak steji na jednej runinje z přednjesenjom basnje, kotruž su dźěći z hłowy nawuknyli. Hakle hdyž natwarjeja dźěći mnóstwowe wědomje (Mengenbewußtsein), z tym zo zwjazuja ličby z mnóstwami, činja wone wulki krok we wuwiwanju ličboweho zrozumjenja (Zahlenverständnis). Zo bychu ličić móhli, dyrbja dźěći ličbniki znać, ličbowy slěd prawje přednjesć a při ličenju jednoho mnóstwa kóždemu elementej dokładnje jedyn ličbnik přirjadować.

Kak maš cyfrowe symbole čitać a što wone woznamjenjeja, móža dźěći jenož pod nawodom nawuknyć. Jedna móžnosć, ličbowy rum do 10 krok po kroku z předšulskimi dźěćimi wuslědźić, skići ličbowy puć z cyframi do 10. Žiwjenski swět dźěći je přewažnje charakterizowany přez pohibowe nazhonjenja (Bewegungserfahrungen), tak zo je aktiwne dožiwjenje matematiskich nazhonjenjow z cyłym ćěłom wo wjele spomóžniše. Přez časte kročenje po ličbach, zwjazane z wótře a mjelčo ličenjom, so cyfry kaž tež slěd w pomjatku dźěći składuja.

Přewjedźenje

Prošće wšě dźěći, so pódla ličboweho puća zesydać. To je naš ličbowy puć. Naš startowy dypk je nula. Tole je jedyn, dwaj, tři, štyri ... Kóžde dźěćo dźe najprjedy z Wami hromadźe po ličbowym puću. Přewodźejće rytmiske kročenje a mjenowanje ličbow na přikład ze zynkodrjewami. Wšě dźěći zhromadnje wótře sobu liča a placaja z jednej ruku na zemju. Při tym kedźbuja na to, zo so jich tempo krokam dźěsća a kubłarki na ličbowym puću přiměri. Za dźěći spočatnje zawěsće njebudźe lochko, na ličbowym puću prawy kročelowy slěd z mjenowanjom ličbow wothłosować.

Potom dźe kóžde dźěćo ličbowy puć same. Tamne dźěći w runostajnym (gleichmäßigem) tempje wótře sobu liča a do rukow abo na zemju placaja. Dźěćo na ličbowym puću kedźbuje na ličenje tamnych dźěći a stupi stajnje na wotpowědnu ličbu. Při ličenju měła so nula jako startowy dypk přeco sobu mjenować, tak zo dźěći tež nulu we wužiwanju rěče zeznaja: nula, jedyn, dwaj, tři, štyri, pjeć, šěsć, sydom, wosom, dźewjeć, dźesać.

Nětko ma kóžde dźěćo same abo z druhim dźěsćom po ličbowym puću hić a ličić, bjez toho zo tamne dźěći sobu liča. Kubłarka při ličenju pomha. Tamne dźěći mjelčo sobu liča.

Tute zwučowanje měło so tak často kaž móžno přewjesć, zo bychu sej wšě dźěći ličbniki (Zahlwörter) a wotpowědne ličby w prawym slědźe kruće spomjatkowali.

Rozšěrjenje

Hdyž so doprědkaličenje wšěm dźěćom derje zešlachći, měło so tež wróćoličenje wot 10 do 1 na ličbowym puću po samsnym principje kaž horjeka wopisane přewjesć. Dźěći du wot 10 do 1 krok po kroku wróćo a liča sobu. Tež tute zwučowanje měło so stajnje zaso přewjesć, doniž njemóža wšě dźěći wěsće wot 10 do 1 na ličbowym puću wróćo ličić. Při ličenju wot 10 do 1 měła so po poslednej kročeli za jedynku tež nula sobu mjenować.

Hakle hdyž wšě dźěći běžnje doprědka wot 1 do 10 a dozady wot 10 do 1 ličić zamóža, móžeće dalše zwučowanja na ličbowym puću přewjesć kaž na přikład zakryte ličby. Někotre ideje za to namakaće pod temu sad w kubłanskim wobłuku matematiske předchadne kmanosće (Vorläuferfähigkeiten).